Bài viết Hiện tượng đồng nghĩa là gì thuộc chủ đề về Wiki How thời gian này đang được rất nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm nay, Hãy cùng https://buyer.com.vn/hoi-dap/ tìm hiểu Hiện tượng đồng nghĩa là gì trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem bài viết : “Hiện tượng đồng nghĩa là gì”

Đánh giá về Hiện tượng đồng nghĩa là gì

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây  (149.43 KB, 4 trang )

​

I – KHÁI NIỆM1. Đồng nghĩa:1.1 Các quan điểm về đồng nghĩa:​Đồng nghĩa vốn là một hiện tượng đã được thảo luận và minh hoạ một cáchđa dạng từ thường xuyên quan điểm, không chỉ trên phương diện ngữ nghĩa học, từ vựnghọc, mà còn cả phê bình văn học. Đây cũng là vấn đề được quan tâm, chú ý trongnhững giáo trình về phong cách học.Trên thực tế thống kê, có nhiều quan điểm khác nhau về cách định nghĩa,phân loại hiện tượng đồng nghĩa:John Lyons viết trong Ngữ nghĩa học dẫn luận (​John Lyons, 1995. LinguisticSemantics: An Introduction. Cambridge University

​Press) : ​Những biểu thức có cùngnghĩa là những​ biểu thức​ đồng nghĩa(synonymous). Có hai điểm cần lưu ý về địnhnghĩa này. Thứ nhất, nó không giới hạn quan hệ đồng nghĩa trong phạm vi từ vị: nótính đến cái khả năng những biểu thức đơn giản về từ vựng có khả năng có cùng nghĩa vớinhững biểu thức phức hợp về từ vựng. Thứ hai, nó cho rằng sự đồng nhất về nghĩa làtiêu chí của đồng nghĩa, chứ không phải​ sự giống nhéu. Từ đó John Lyons nhấnmạnh khái niệm ​đồng nghĩa hoàn toàn (​ ​absolute synonymy) và​ đồng nghĩa khônghoàn toàn ​(partial synonymy)​, ​phân biệt với khái niệm g​ ần nghĩa ​(near-synonyms).Trong Nguyên lí về tính võ đoán của tín hiệu ngôn ngữ và hệ quả của nó

trong sáng tác văn chương, Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Trường Đại học Khoahọc Huế, Tập 2, Số 2 (2014), khi bàn về hệ quả của tính võ đoán (của ngôn ngữ) cóquan điểm: ​Do ngôn ngữ mang tính võ đoán nên các tín hiệu ngôn ngữ luôn luôn tồntại dưới dạng các biến thể. Tín hiệu ngôn ngữ có hai mặt: cái biểu đạt (CBĐ) và cáiđược biểu đạt (CĐBĐ), do đó cũng tồn tại hai loại biến thể: biến thể về CBĐ và biếnthể về CĐBĐ. Biến thể về CBĐ (công thức n/1) nghĩa là cùng một nội dung có nhiềucách thức biểu đạt khác nhéu, cùng một ý nghĩa có thường xuyên âm thanh khác nhau, cùngmột đối tượng có thường xuyên tên gọi ​khác nhéu. Nói cách khác, thực chất của biến thể vềcái biểu đạt chính là các​ hiện tượng đồng nghĩa. Sở dĩ nói là hiện tượng đồng nghĩavì đồng nghĩa xảy ra trên các cấp độ của ngôn ngữ: cấp độ từ vựng, cấp độ cú phápvà cả cấp độ văn bản.. Đồng thời cũng đưa ra 2 khái niệm ​đồng nghĩa cố định ​và

đồng nghĩa lâm thời.​Trong phạm vi bài thuyết trình này, công ty chúng tôi chọn khái niệm ​đồng nghĩa cốđịnh ​và​ đồng nghĩa lâm thời​ xét trên cấp độ từ và ngữ để làm cơ sở triển khai đề tàivà khảo sát dẫn chứng.1.2 Đồng nghĩa cố định và đồng nghĩa lâm thời:Các hiện tượng đồng nghĩa tồn tại dưới 2 dạng: cố định và lâm thời.Đồng nghĩa cố định là hiện tượng xảy ra giữa các đơn vị tồn tại sẵn xuất hiện tronghệ thống ngôn ngữ, do cộng đồng sáng tạo, quy ước từ lâu đời, mang tính chuẩn mực,Nam Linh – Văn học & Ngôn ngữ – đại học KHXH&NV – ĐHQG TP.Hồ Chí Minh

truyền thống, được chấp nhận và sử dụng thường nhật trong cộng đồng dùng ngôn ngữ

đó.VD: hiện tượng các từ đồng nghĩa ăn, xơi, chén,; chết, tạ thế, hi sinh,…Đồng nghĩa cố định được sử dụng rộng rãi trong các phong cách ngôn ngữ (đaphong cách), không mang sắc thái tu từ biểu cảm. Vì vậy ít được vận dụng trong vănchương.Đồng nghĩa lâm thời là dạng đồng nghĩa chỉ có trong từng ngữ cảnh cụthể, gắn liền với sự sáng tạo, cảm xúc thẩm mĩ của cá nhân người nói.Đồng nghĩa lâm thời hình thành và tồn tại trên cơ sở hình ảnh và ngữ cảnh cụthể, mang tính cá nhân, do đó không cố định và không phổ biến. Các yếu tố đồngnghĩa lâm thời chỉ đồng nghĩa trong phạm vi ngữ cảnh được nói tới, ngoài ngữ cảnhđó thì không còn đồng nghĩa nữa.VD:

​Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?Sóng bắt đầu từ gióGió bắt đầu từ đâu?Em cũng không biết nữaKhi nào ta yêu nhauCon sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anhCả trong mơ còn thức (Sóng – Xuân Quỳnh)Ở đây sóng đồng nghĩa với em, nhưng tách khỏi ngữ cảnh bài thơ thì khôngcòn đồng nghĩa nữa.Đồng nghĩa lâm thời được dùng thường xuyên trong sáng tác văn chương do mangđậm sắc thái cá nhân, có tính liên tưởng, biểu cảm cao, giàu giá trị nghệ thuật.2. Đồng nghĩa cố định trong văn chương xét trên cấp độ từ – Từ đồng nghĩa:2.1 Định nghĩa:​Từ đồng nghĩa là những từ tương đồng nhau về nghĩa, khác nhau về âmthanh và có phân biệt với nhéu về một vài sắc thái ngữ nghĩa hoặc sắc thái phong

Nam Linh – Văn học & Ngôn ngữ – đại học KHXH&NV – đại họcQG TPHCM

cách nào đó, hoặc cùng lúc ấy cả hai. (Mai Ngọc Chừ, Vũ Đức Nghiệu, HoàngTrọng Phiến,​Cơ sở ngôn ngữ học và tiếng Việt, Nxb.Giáo dục Việt Nam)​ 2.2 Phân loại: Có thường xuyên cách phân chiaChia 2: Từ đồng nghĩa hoàn toàn (hùm-cọp-hổ; sinh-đẻ) và từ đồng nghĩabộ phận (cho-biếu-tặng; sai-lầm)Chia 3: Từ đồng nghĩa ý niệm: giống nhau về nghĩa, khác nhéu ở sắc thái ýnghĩa (đừng-chớ; gia đình-gia quyến; mức-mực; địch-giặc-thù;…)Từ đồng nghĩa phong cách: giống nhau về nghĩa, khác nhéu ở sắc tháiphong cách (ăn mày-ăn xin phép-hành khất; ốm-đau; cha-bố-tía-thầy;…)Từ đồng nghĩa ý niệm-phong cách: giống về nghĩa cơ bản, khác nhéu

ở sắc thái ý nghĩa và phong cách (chết-tạ thế-hi sinh-viên tịch)2.3 Nguồn gốc:Do cấu tạo đơn vị mớiDo vay mượn từ nước ngoàiDo sự phát triển nghĩa của từ3. Đồng nghĩa lâm thời trong văn chương xét ở cấp độ từ, ngữ:3.1 Định nghĩaLà những từ, ngữ được sử dụng để chỉ (gọi) cùng một sự vật, hiện tượng nào đótrong một ngữ cảnh cụ thể, mà nét nghĩa này của từ chỉ được tạo ra trong ngữ cảnh đó,khi tách khỏi ngữ cảnh thì nét nghĩa này không còn nữa.3.2 Cơ sở phát sinh từ, ngữ đồng nghĩa lâm thời (đồng nghĩa ngữ cảnh)Giải thích theo Hoàng Tất Thắng trong ​Nguyên lí về tính võ đoán của tín hiệu

ngôn ngữ và hệ quả của nó trong sáng tác văn chương, đồng nghĩa lâm thời nảy sinhdo biến thể của cái biểu đạt (của tín hiệu ngôn ngữ), tình trạng này lại có được nhờ tính võđoán của ngôn ngữ. cụ thể là, tín hiệu ngôn ngữ là sự hợp nhất của cái biểu đạt với cáiđược biểu đạt, do có tính võ đoán nên quan hệ giữa hai mặt này là không có lí do, chonên không có gì quy định mỗi cái biểu đạt phải đi với một cái được biểu đạt nhất định,từ đó sinh ra hiện tượng cùng một sự vật, hiện tượng (tức cái được biểu đạt) nhưng cónhiều cách diễn đạt khác nhau (tức cái biểu đạt).Về khách quan đời sống, hình ảnh, màu sắc, trạng thái của sự vật, hiện tượng làvô cùng phong phú, đồng thời lại luôn có mối liên hệ bản chất với nhau, chúng tácđộng vào các giác quan của con người, gây ra những cảm xúc thẩm mĩ mới mẻ, nhữngnhận thức mới mẻ. Con người phát hiện và từ đó hình thành nên những liên tưởngmới, tạo nên nhiều cách diễn đạt cho những sự vật, hiện tượng vốn có.

mặt khác, tư duy, nhận thức của con người là luôn luôn vận động, trong quátrình vận dụng ngôn ngữ, từ mong muốn nói viết cho đúng, người ta nâng lên trình độ nóiviết cho hay, cho có hình ảnh, mang phong cách cá nhân. do đó người ta luôn tìm tòi

Nam Linh – Văn học & Ngôn ngữ – đại học KHXH&NV – đại họcQG TPHCM

những cách diễn đạt mới, hay hơn, bóng bẩy hơn, giàu biểu cảm hơn, đặc biệt trongsáng tác văn chương thì tình trạng này lại càng quan trọng.3.3 Các biểu hiện của đồng nghĩa lâm thời trong văn chương xét ở cấp độ từ, ngữ:Đồng nghĩa lâm thời là cơ chế bên trong để tạo nên một vài biện pháp tu từ nhưẩn dụ, hoán dụ, so sánh, nhân hoá, chơi chữ do đó, đây cũng chính là những hình

thức biểu hiện trên văn bản của hiện tượng đổng nghĩa lâm thời.Ẩn dụ tu từ: là phương thức chuyển nghĩa của một đối tượng này thay cho đốitượng khác khi hai đối tượng có một nét nghĩa tương đồng nào đó.VD: Vân xem trang trọng khác vờiKhuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nangKhuôn trăng là hình ảnh ẩn dụ để nói khuôn mặt của Thuý Vân.Hoán dụ tu từ: là phương thức chuyển nghĩa bằng cách dùng một đặc điểm haymột nét nghĩa tiêu biểu nào đó của một đối tượng để gọi tên chính đối tượng đó.VD: Ngựa xe như nước, áo quần như nêmNói áo quần nhưng là để chỉ người đi chơi xuân.So sánh tu từ: là phương thức diễn đạt tu từ khi đem sự vật này đối chiếu với sựvật khác, miễn là giữa hai sự vật có một nét tương đồng nào đó, để gợi ra hình ảnh cụ

thể, những cảm xúc thẩm mĩ trong nhận thức người đọc.VD: Trong như tiếng hạc bay quaĐục như tiếng sáo mới sa nửa vờiDẫn ngữ: là phương thức vay mượn danh ngôn, tục ngữ, điển cố, thơ văn đểlàm cho lí lẽ thêm vững chắc, màu sắc thêm phong phú. Trong văn học cổ rất haydùng phép dẫn ngữ, hiện tượng đồng nghĩa lâm thời thể hiện ở đây chính là mối quanhệ giữa ngữ mà người nói, viết sử dụng với ý nghĩa muốn người nghe, đọc hiểu.VD: Hài văn lần bước dặm xanh,Một vùng như thể cây quỳnh, cành giao.Chàng Vương quen mặt ra chàoHai kiều e lệ nép vào dưới hoa.Nguyễn Du dẫn ngữ cây quỳnh, cành giao, gợi liên tưởng tới điển Vương

Diễn như quỳnh lâm giao thụ (người Vương Diễn đẹp như cây ngọc giao trong rừngngọc quỳnh), ý nói người con gái đẹp. Ở đây đồng nghĩa lâm thời với hai kiều(haingười con gái đẹp), tức chỉ Thuý Vân, Thuý Kiều.mặt khác đồng nghĩa lâm thời còn có nhiều hình thức biểu hiện khác, trên cáccấp độ khác nhéu của ngôn ngữ, nhưng trong phạm vi bài thuyết trình hạn hẹp nàykhông đề cập hết được.3.4 Hiệu quả biểu đạt.Tạo cách diễn đạt mới, giàu biểu cảm, giàu hình ảnh.

Nam Linh – Văn học & Ngôn ngữ – đại học KHXH&NV – đại họcQG TPHCM

Video liên quan

Các câu hỏi về tượng đồng nghĩa là gì

Nếu có bắt kỳ câu hỏi thắc mắt nào vê tượng đồng nghĩa là gì hãy cho chúng mình biết nhé, mõi thắt mắt hay góp ý của các bạn sẽ giúp mình cải thiện hơn trong các bài sau nhé