Cơ sở pháp lý

Luật đất đai 2013

Giải quyết vấn đề

Đất đai là tài nguyên rất quan trọng và có ý nghĩa trong sự phát triển của đất nước. Cùng với sự phát triển kinh tế chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, đất đai ngày càng có vai trò quan trọng và là một loại hàng hóa đặc biệt bởi nhu cầu sử dụng cần thiết. Dẫn tới việc xảy ra có nhiều tranh cấp liên quan đến đất đai ngày càng phức tạp và phong phú. Nhà nước dùng pháp luật để điều chỉnh các quan hệ đất đai nhằm tạo lập một hành lang pháp lý đúng mực cho hoạt động khai thác và sử dụng đất hợp lý và có hiệu quả.

Đồng thời, cũng là cơ sở pháp lý vững chắc để giải quyết dứt điểm và có hiệu quả những tranh chấp đất đai sinh ra trong quá trình sử dụng và quản lý đất.

Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. Tranh chấp đất đai là gì?

Đất đai: Điều 4 Thông tư 14/2012/TT-BTNMT  quy định về khái niệm Đất đai là một vùng đất có ranh giới, vị trí, diện tích cụ thể và có các thuộc tính tương đối ổn định hoặc thay đổi ngay nhưng có tính chu kỳ, có thể dự đoán được, có tác động tới việc dùng đất trong hiện nay và tương lai của các yếu tố tự nhiên, kinh tế – xã hội như: thổ nhưỡng, khí hậu, địa hình, địa mạo, địa chất, thuỷ văn, thực vật, động vật cư trú và hoạt động sản xuất của con người.

Tranh chấp đất đai:  Quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật đất đai 2013 tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.

2. Các đặc điểm và nguyên nhân của tranh chấp đất đai:

nguyên nhân dấn tới tranh chấp đất đai: Về nguyên nhân chủ quan xuất phát từ việc công tác quản lý nhà nước về đất đai còn nhiều thiếu sót, không chặt chẽ. Kèm theo sự phân công, phân cấp trách nhiệm quản lý đất đai còn thường xuyên sai phạm, trình độ quản lý của cán bộ địa phương còn non kém. Quy hoạch sử dụng đất đai còn lộn xộn, sử dụng đất không hợp lý, ban hành văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh và quản lý đất đai không rõ ràng. Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo của bán bộ còn tiếu sát sao. Về tác nhân khách quan do đất đai trở thành của cải/tài sản có tổng giá trị nên ảnh hưởng đến tâm lý của thường xuyên người dẫn đến tình trạng bất chấp để tranh chấp để kiếm lợi ích.

Quan hệ đất đai là  quan hệ dân sự nhưng vì phạm vi và tính đặc thù của nó nên trở nên rất đặc biệt. Vì cũng là một giao dịch dân sự nên mang các đặc điểm chung của một tranh chấp dân sự thì tranh chấp đất đai còn mang những đặc điểm đặc trưng riêng như sau:

Xem thêm: Luật sư tư vấn pháp luật lao động, giải quyết tranh chấp lao động

Chủ thể của tranh chấp đất đai là chủ thể có quyền quản lý và quyền sử dụng đất bao gồm: cá nhân, hộ gia đình, tổ chức. Quyền dùng đất của các chủ thể nêu trên được xác lập dựa trên quyết liệt giao đất, cho thuê đất hoặc sự công nhận, cho phép chuyển nhượng  của Nhà nước đối với diện tích đất đang sử dụng.

Như vậy, chủ thể của tranh chấp đất đai là các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia với tư cách là người quản lý hoặc người sử dụng đất .Vì vậy khi tranh chấp chỉ xảy ra khi  các chủ thể tranh chấp đất đai có mâu thuẫn và bị xâm phạm đến quyền lợi về quản lý và dùng đất đai. Và những chủ thể có liên quan đến những quyền này mới được đề nghị giải quyết tranh chấp

Về đối tượng của tranh chấp đất đai là quyền quản lý và quyền sử dụng đất đai. Đối tượng mà các chủ thể tranh chấp hướng tới là quyền được sử dụng và quản lý trên một phần đất chi tiết, chỉ khi đối tượng của tranh chấp là quyền dùng và quản lý đất đai thì mới được gọi là tranh chấp đất đai. Nội dung của tranh chấp đất đai rất đa dạng và phức tạp liên quan đến các vấn đề liên quan đến đất đai như diện tích, quyền sử dụng, mục đích dùng, các giao dịch dân sự liên quan.

Về hậu quả của tranh chấp đất đai: Tranh chấp đất đai phát sinh gây ra ra hậu quả về thường xuyên mặt như gây ra mất ổn định về chính trị và phá vỡ mối quan hệ xã hội, trật tự quản lý đất đai, tác động trực tiếp đến lợi ích của cá nhân, tổ chức, Nhà nước

3. Các trường hợp được xem là đất đai có tranh chấp:

Trên thực tế giải quyết tranh chấp đất đai nhìn chung có các dạng tranh chấp liên quan đến đất đai được chia thành những trường hợp như sau:

Trường hợp thứ nhất: Tranh chấp đất đai thuộc vào dạng tranh chấp xác định chủ thể có quyền sử dụng đất

Tranh chấp về  quyền dùng đất là những tranh chấp giữa các bên với nhau về việc ai đó có quyền dùng đát hợp pháp với thửa đất, mảnh đất nào đó. Đây là các trường hợp liên quan đến việc công nhận người nào mới thật sự là người có quyền sử dụng đất trên một phần đất đang có tranh chấp. Ví dụ như tranh chấp diện tích đất do bị cấp trùng, lấn chiếm đất đai, tranh chấp ranh giới đất liền kề mà cơ quan nhà nước đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, lối đi, tranh chấp về một thửa đất hoặc một phần thửa đất, tài sản gắn liền với đất. Chủ yếu phân định quyền sử dụng đất thuộc về cá nhân, tổ chức nào.

Trường hợp thứ hai, là dạng tranh chấp về quyền và nghĩa vụ sinh ra trong quy trình sử dụng đất. Đây chính là các tranh chấp liên quan đến các giao dịch dân sự liên quan đến quyền sử dụng đất.

Xem thêm: Luật sư tư vấn pháp luật dân sự, giải quyết các tranh chấp dân sự uy tín

Các giao dịch dân sự liên quan quyền dùng đất như chuyển nhượng quyền dùng đất, chuyển đổi quyền dùng đất, cho thuê lại quyền dùng đất, thế chấp quyền dùng đất, bảo lãnh quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Mặc dù đây là các tranh chấp về hợp đồng dân sự nhưng đều có liên quan đến vấn đề chủ đạo là đất đai. mặc khác về bản chất đây vẫn là tranh chấp về hợp đồng dân sự.

Trường hợp thứ ba, là trường hợp tranh chấp về quyền thừa kế quyền sử dụng đất

Các tranh chấp về đất đai trong lĩnh vực thừa kế thường xảy ra khi có sự kiện phân chia thừa kế theo quy định của luật hoặc theo yêu cầu được phân chia di sản thừa kế của những người ở hàng thừa kế theo quy định của Bộ luật dân sự 2015.

Trường hợp thứ tư, là trường hợp tranh chấp về tài sản gắn liền với quyền dùng đất.

Trường hợp này thường liên quan đến việc tranh chấp những tài sản  được gắn liền với đất như: cây cối, nhà ở, tường rào, các công trình trên đất được giao. Bản chất của trường hợp tranh chấp này là xác định ai có quyền dùng đát và những tài nguyên khác gắn liền với mảnh đất đó

✅ Mọi người cũng xem : bảo hiểm y tế là gì

4. Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai:

Căn cứ theo quy định của pháp luật về thẩm quyền giải quyết tranh cấp đất đai  cụ thể tại điều 203 Luật đất đai 2013 quy định như sau:

“1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về của cải/tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;

2. Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai cách thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:

Xem thêm: Luật sư tư vấn pháp luật về thừa kế, chia thừa kế, tranh chấp thừa kế

a) Nộp đơn bắt buộc giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;

b) Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;

3. Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không tán thành với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;

b) Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, công ty có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu phản đối với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;

4. Người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại khoản 3 Điều này phải ra quyết định giải quyết tranh chấp. quyết liệt giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành phải được các bên tranh chấp nghiêm chỉnh chấp hành. Trường hợp các bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành.”

 Như vậy, khi xảy ra tranh chấp thuộc vào các dạng tranh chấp được trình bày như trên thì nếu các đương sự điều đầu tiên các bên phải tiến hành  hòa giải tại UBND cấp xã. Trong trường hợp có tranh chấp đất đai đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong những loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 thì đương sự có khả năng lựa chọn nộp đơn bắt buộc giải quyết tại Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền. Đầu tiên các bên sẽ tiến hành hòa giải tại Uỷ ban nhân dân cấp xã.

Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.

Xem thêm: Tư vấn luật đất đai, giải quyết tranh chấp nhà đất tại Hà Nội

Trong trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu phản đối với quyết liệt giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính. 

Trường hợp tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại hồ sơ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 thì tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết.

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Văn Dương

cấp bậc: Giám đốc công ty

Lĩnh vực tư vấn: Dân sự, Hình sự, Doanh nghiệp

Trình độ đào tạo: Thạc sỹ Luật, MBA

Số năm kinh nghiệm thực tế: 10 năm

Tổng số bài viết: 10.142 bài viết

Suy thoái kinh tế là gì? tác nhân gây ra suy thoái kinh tế? ảnh hưởng của suy thoái kinh tế?

Mẫu biên bản hòa giải tranh chấp đất đai là gì? Mẫu biên bản hòa giải tranh chấp đất đai để làm gì? Mẫu biên bản hòa giải tranh chấp đất đai mới và chuẩn nhất? Hướng dẫn điền biên bản hòa giải tranh chấp đất đai?

nguyên nhân của chiến tranh thế giới thứ 2? Chiến tranh thế giới tiếng Anh là gì? Diễn biến chiến tranh? hệ lụy của chiến tranh thế giới thứ 2?

Định kiến là gì? Định kiến tiếng Anh là gì? Các tác hại của định kiến? tác nhân của định kiến? Các đặc điểm của định kiến?

Ô nhiễm môi trường nước là gì? tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước? hậu quả ô nhiễm môi trường nước? Cách khắc phục ô nhiễm môi trường nước?

Chủ nghĩa tư bản độc quyền là gì? Chủ nghĩa tư bản độc quyền tên tiếng Anh là gì? nguyên nhân hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền? Bbản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền? Đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền?

Công tác xây dựng Đảng là gì? Thành tựu đạt được trong công tác xây dựng Đảng những năm qua? nguyên nhân hạn chế, khuyết điểm trong công tác xây dựng Đảng?

Xung đột là gì? Xung đột trong tiếng Anh có tên là gì? tác nhân của xung đột? Kỹ năng giải quyết xung đột?

Mụn ẩn là gì? Dấu hiệu nhận biết mụn ẩn? tác nhân dẫn đến mụn ẩn? Các biện pháp ngăn chặn mụn ẩn?

Hội chứng thận hư là gì? Hội chứng thận hư tiếng Anh là gì? tác nhân thận hư? Dấu hiệu nhận biết thận hư?

Hiệu lực của giấy vay tiền viết tay? Giấy vay tiền viết tay có tổng giá trị trong bao lâu? Những lưu ý khi vay tiền bằng hồ sơ viết tay.

Sổ cái là gì? Đặc điểm, ý nghĩa và phân loại sổ cái. Sổ cụ thể các tài khoản là gì? Phân biệt sổ cái và sổ chi tiết các tài khoản.

Hai sổ kế toán là gì? Tác hại của việc sử dụng hai sổ kế toán. Phương pháp Giảm việc sử dụng hai sổ kế toán.

Nội chính là gì? Cơ quan nội chính là gì? Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của ban nội chính tỉnh uỷ.  

Sàm sỡ là gì? Hành vi sàm sỡ người khác bị xử lý như thế nào?

Mẫu báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án là gì? Mẫu báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án? Hướng dẫn làm mẫu báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án? một vài quy định của pháp luật về chủ trương đầu tư dự án?

Mẫu báo cáo thành tích đề nghị tặng thưởng huân chương là gì? Mẫu báo cáo thành tích đề nghị tặng thưởng huân chương? Hướng dẫn làm mẫu báo cáo thành tích đề nghị tặng thưởng huân chương?

Mẫu báo cáo thành tích đề nghị phong tặng danh hiệu anh hùng là gì? Mẫu báo cáo thành tích đề nghị phong tặng danh hiệu anh hùng? Hướng dẫn làm mẫu báo cáo thành tích đề nghị phong tặng danh hiệu anh hùng?

Mẫu quy ước thôn, bản, khu phố, tổ dân phố văn hóa là gì? Mẫu quy ước thôn, bản, khu phố, tổ dân phố văn hóa? Hướng dẫn làm Mẫu quy ước thôn, bản, khu phố, tổ dân phố văn hóa?

Mẫu báo cáo kết quả thẩm định đề cương và dự toán là gì? Mẫu báo cáo kết quả thẩm định đề cương và dự toán? Hướng dẫn làm Mẫu báo cáo kết quả thẩm định đề cương và dự toán? một vài quy định của pháp luật về thẩm định đề cương và dự toán?

Mẫu đơn xin phép đám cưới của bộ đội là gì? Mẫu đơn xin kết hôn của bộ đội? Hướng dẫn làm Mẫu đơn xin phép kết hôn của bộ đội? Thông tin pháp lý liên quan về kết hôn với Bộ đội?

Mẫu đơn xin xác nhận rơi giấy tờ là gì? Mẫu đơn xin xác nhận rơi giấy tờ? Hướng dẫn làm Mẫu đơn xin xác nhận rơi giấy tờ? Thông tin pháp lý liên quan về mất giấy tờ?

Mẫu đơn đề nghị tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ đăng kiểm viên tàu cá là gì? Mẫu đơn đề nghị tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ đăng kiểm viên tàu cá? Hướng dẫn làm Mẫu đơn đề nghị tham gia bồi dưỡng nghiệp vụ đăng kiểm viên tàu cá? Thông tin pháp lý liên quan?

Mẫu đơn xin chấm dứt hợp đồng ký túc xá là gì? Mẫu đơn xin phép chấm dứt hợp đồng ký túc xá? Hướng dẫn làm Mẫu đơn xin phép chấm dứt hợp đồng ký túc xá? Tham khảo quy định quản lý ký túc xá trên địa bàn Đà Nẵng?

Mẫu đơn xin xác nhận đã tiêm phòng là gì? Mẫu đơn xin phép xác nhận đã tiêm phòng? Hướng dẫn làm Mẫu đơn xin xác nhận đã tiêm phòng? Thông tin liên quan?

Mẫu dự thảo điều lệ công ty TNHH một thành viên là gì? Mẫu dự thảo điều lệ Doanh nghiệp TNHH một thành viên? Hướng dẫn làm Mẫu dự thảo điều lệ Doanh nghiệp TNHH một thành viên?

 Mẫu giấy ủy quyền cho phép sử dụng tên thuốc, dược liệu đã đăng ký nhãn hiệu là gì? Mẫu giấy ủy quyền cho phép sử dụng tên thuốc, dược liệu đã đăng ký nhãn hiệu? Hướng dẫn soạn thảo? Quy định về đăng ký thuốc?

 Mẫu giấy đề nghị tạm ứng công tác phí là gì? Mẫu giấy đề nghị tạm ứng công tác phí? Hướng dẫn soạn thảo? Quy định về công tác phí?

Mẫu biên bản nghiệm thu kỹ thuật lắp ráp là gì? Mẫu biên bản nghiệm thu kỹ thuật lắp ráp? Hướng dẫn soạn thảo? Quy định về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn xây dựng

Mẫu dự thảo điều lệ Doanh nghiệp TNHH hai thành viên trở lên và các lưu ý khi xây dựng điều lệ là gì? Mẫu dự thảo điều lệ Doanh nghiệp TNHH hai thành viên trở lên và các lưu ý khi xây dựng điều lệ để làm gì? Mẫu dự thảo điều lệ Doanh nghiệp TNHH hai thành viên trở lên? Hướng dẫn soạn thảo? Những lưu ý khi xây dựng điều lệ công ty TNHH hai thành viên trở lên?