Việt Nam đang tập trung phát triển nền kinh tế thị trường theo hoạch định xã hội chủ nghĩa. Để đảm bảo mục tiêu này, bên cạnh việc tập trung các nguồn lực thì việc củng cố, hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước đóng vai trò đặc biệt quan trọng, trong đó phải kể đến vai trò của hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Đây là vận hành tổ chức và điều hành nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ cơ bản nhất của nhà nước trong quản lý xã hội. Chính Vì vậy, việc đẩy mạnh phân cấp quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam Hiện tại là hết sức rất cần thiết, bởi đây sẽ là một nội dung quan trọng góp phần cải thiện hiệu lực, hiệu quả vận hành của các bộ phận, tổ chức hành chính công ở Việt Nam.

Vậy, có khả năng hiểu như thế nào về quản lý hành chính nhà nước? Dưới góc độ pháp lý, quản lý hành chính nhà nước có những đặc điểm gì?

1. Quản lý hành chính nhà nước là gì?

Theo cách hiểu chung một cách khái quát nhất, quản lý chính là việc tác động hoạch định lên một hệ thống nào đó nhằm đảo bảo hệ thống đó phát triển một cách trật tự và phù hợp với những quy luật được hướng tới. Trên cơ sở này có khả năng hiểu quản lý nhà nước là một cách thức của quản lý xã hội tuy nhiên có chứa đựng tính quyền lực của nhà nước và dùng chính quyền lực đó để điều chỉnh quan hệ nhằm đảm bảo mục tiêu duy trì và phát triển một cách trật tự. Từ đó đảm bảo cho việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.

Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động hành chính của cơ quan thực thi quyền lực nhà nước (quyền hành pháp) để quản lý, điều hành các lĩnh vực của cuộc sống xã hội theo quy định của pháp luật, đó là Chính phủ và Uỷ ban nhân dân các cấp. Tuy hệ thống các cơ quan: quyền lực, xét xử và kiểm sát thực hiện quyền lập pháp và tư pháp không thuộc hệ thống quản lý hành chính nhà nước nhưng trong cơ chế hoạt động của nó cũng có công tác hành chính như chế độ công vụ, công tác tổ chức cán bộ… và phần công tác này cũng phải tuân thủ những quy định thống nhất của nền hành chính nhà nước. Quyền hành pháp có 2 nội dung:

– Một là lập quy được thực hiện bằng việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn thực hiện pháp luật.

– Hai là quản lý hành chính nhà nước tức là tổ chức, điều hành, phối hợp các hoạt động kinh tế – xã hội để đưa luật pháp vào cuộc sống xã hội.

Như vậy, có khả năng hiểu quản lý hành chính nhà nước bản chất chính là vận hành thực thi quyền hành pháp của Nhà nước, đó là sự ảnh hưởng có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực pháp luật nhà nước đối với các quan hệ xã hội và trật tự pháp luật nhằm thực hiện những chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, do các bộ phận trong hệ thông quản lý hành chính từ Chính phủ ở Trung ương xuống Uỷ ban nhân dân các cấp ở địa phương tiên hành.

2. Đặc điểm quản lý hành chính nhà nước:

Quản lý hành chính nhà nước có những đặc điểm cơ bản sau đây:

2.1. Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước:

Tính quyền lực nhà nước là đặc điểm cơ bản nhất để thông qua đó phân biệt được vận hành quản lý hành chính nhà nước với hoạt động quản lý mang tính xã hội khác. Quyền lực nhà nước trong quản lý hành chính nhà nước trước hết thể hiện ở việc các chủ thể có thẩm quyền thể hiện ý chí nhà nước thông qua phương tiện nhất định, trong đó phương tiện cơ bản và đặc biệt quan trọng được dùng là văn bản quản lý hành chính nhà nước. Bằng việc ban hành văn bản, chủ thể quản lý hành chính nhà nước thể hiện ý chí của mình dưới dạng các chủ trương, chính sách pháp luật nhằm hoạch định cho vận hành xây dựng và áp dụng pháp luật; dưới dạng quy phạm pháp luật nhằm chi tiết húa các quy phạm pháp luật của cơ quan quyền lực nhà nước và của cấp trên thành những quy định chi tiết để có khả năng triển khai thực hiện trong thực tiễn; dưới dạng các mệnh lệnh cá biệt nhằm áp dụng pháp luật vào thực tiễn, trực tiếp thực hiện quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ quản lý; dưới những dạng mệnh lệnh chỉ đạo cấp dưới trong vận hành, nhằm tổ chức thực hiện pháp luật trong thực tiễn; dưới dạng những thông tin hướng dẫn đối lập với cấp dưới nhằm đảm bảo sự thống nhất, có hệ thống của bộ máy hành chính nhà nước.

2.2. Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động được tiến hành bởi những chủ thể có quyền năng hành pháp:

Theo quy định của pháp luật, chủ thể quản lý hành chính nhà nước Việt Nam bao gồm: cơ quan hành chính nhà nước và công chức của những cơ quan này; thủ trưởng của cơ quan nhà nước; các công chức nhà nước, cá nhân hoặc tổ chức xã hội được nhà nước ủy quyền quản lý hành chính đối với một vài loại việc nhất định. Như vậy, đối tượng của quản lý hành chính nhà nước là các quan hệ xã hội phát sinh trên mọi lĩnh vực, thuộc đời sống dân cư, cuộc sống pháp luật và trong nội bộ của các cơ quan nhà nước. Thông qua đó, có khả năng xác định khách thể mà vận hành quản lý hành chính nhà nước hướng đến là trật tự quản lý nhà nước trên lĩnh vực hành pháp.

Xem thêm: Khái niệm và các phương pháp quản lý hành chính nhà nước

Hành pháp là một trong ba quyền của quyền lực nhà nước thống nhất mang tính quyền lực chính trị. Chính phủ với tư cách là cơ quan hành pháp cao nhất (cơ quan chấp hành của Quốc hội) thực hiện quyền hành pháp cao nhất đối với toàn dân, toàn xã hội. Nhưng, Chính phủ thực hiện chức năng của mình thông qua hệ thống thể chế hành. chính của nền hành chính nhà nước cao nhất. Hành pháp là quyền lực chính trị; quản lý hành chính nhà nước là thực thi quyền hành pháp, nó phục tùng và đáp ứng quyền hành pháp nhưng bản thân nó không phải là quyền lực chính trị.

Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568

✅ Mọi người cũng xem : giấy kháng khuẩn là gì

2.3. Quản lý hành chính nhà nước là vận hành chấp hành – điều hành của nhà nước:

có thể nói sự kết hợp giữa tính chấp hành và điều hành đã tạo thành một chỉnh thể thống nhất trong nội dung của hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Đây cũng là đặc điểm cơ bản để phân biệt quản lý hành chính nhà nước với vận hành lập pháp và tư pháp.

– Tính chấp hành thể hiện ngay từ mục đích của quá trình quản lý hành chính nhà nước đó là đảm bảo cho các văn bản pháp luật do cơ quan quyền lực nhà nước ban hành được thực hiện trên thực tế. Điều này được thể hiện trong việc mọi hoạt động quản lý hành chính nhà nước đều đặn phải được tiến hành trên cơ sở pháp luật và để thực hiện pháp luật. bên cạnh đó, tính điều hành được biểu hiện thông qua việc các chủ thể quản lý hành chính nhà nước phải tiến hành vận hành tổ chức và chỉ đạo trực tiếp đối với các đối tượng quản lý thuộc quyền theo một quá trình thống nhất; tổ chức để mọi đối tượng có liên quan thực hiện pháp luật nhằm hiện thực hóa các quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ quản lý; đồng thời làm cho các văn bản pháp luật đi vào đời sống, được áp dụng chi tiết, chính xác.

– Tính điều hành của vận hành quản lý hành chính nhà nước thể hiện trong việc chủ thể có thẩm quyền tổ chức thực hiện pháp luật trong đời sống xã hội. Trong quá trình đó, các chủ thể này, không những tự mình thực hiện pháp luật mà quan trọng hơn cả chúng đảm nhận chức năng chi đạo nhằm vận hành hoạt động của các cơ quan, đơn vị trực thuộc theo một quy trình thống nhất; tổ chức để mọi đối tượng có liên quan thực hiện pháp luật nhằm hiện thực hóa các quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ quản lý.

✅ Mọi người cũng xem : quyền và nghĩa vụ tiếng anh là gì

2.4. vận hành quản lý hành chính nhà nước là vận hành mang tính chủ động và sáng tạo:

Căn cứ vào tình hình, đặc điểm của từng đối tượng quản lý cũng như khó khăn, các yếu tố xoay quanh từng trường hợp cụ thể mà các chủ thể quản lý hành chính nhà nước có khả năng đề ra các chủ trương, biện pháp quản lý thích hợp.

Tính chủ động sáng tạo còn thể hiện rõ nét trong hoạt động xây dựng, ban hành văn bản pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước. Đây là đặc điểm tồn tại bởi chính bản thân sự phức tạp, đa dạng, phong phú của đối tượng quản lý hành chính nhà nước; đồng thời đòi hỏi chủ thể quản lý phải áp dụng biện pháp giải quyết mọi tình huống sinh ra một cách có hiệu quả nhất. mặc khác, chủ động và sáng tạo không vượt ra ngoài phạm vi pháp luật quy định.

2.5. Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động có tính liên tục:

có thể nói hệ thống cơ quan quản lý hành chính nhà nước được liên kết chặt chẽ, thống nhất từ trung ương đến địa phương; hoạt động dựa trên nguyên tắc tập trung dân chủ. Nghĩa là cấp dưới phục tùng cấp trên, thực hiện mệnh lệnh và chịu sự kiểm tra nhiều của cấp trên; đồng thời, cấp trên cũng phải lắng nghe ý kiến của cấp dưới, cấp dưới có quyền chủ động sáng tạo, tổ chức thực hiện pháp luật phù hợp.

Xem thêm: Cơ quan hành chính nhà nước – Chủ thể quản lý hành chính nhà nước quan trọng nhất

Khác với vận hành lập pháp và tư pháp, quản lý hành chính nhà nước luôn cần có tính liên tục, kịp thời và linh động để phục vụ sự vận động không ngừng của đời sống xã hội. Chính điểm đặc thù này được coi là một cơ sở quan trọng trong việc xác lập quy định về tổ chức và hoạt động, quy chế công chức, công vụ của bộ máy hành chính nhà nước; tạo ra bộ máy hành chính gọn nhẹ, có sự linh hoạt trong tổ chức, có đội ngũ công chức năng động sáng tạo, quyết đoán và chịu sự ràng buộc trách nhiệm đối với hoạt động của mình.

ngoài ra, việc tổ chức cơ cấu cơ quan quản lý hành chính nhà nước thành một khối thống nhất cũng góp phần bảo đảm tính pháp chế trong hoạt động hành pháp. Khác với hoạt động lập pháp và tư pháp, quản lý hành chính nhà nước luôn cần có tính liên tục, kịp thời và linh hoạt để đáp ứng sự vận động không ngừng của đời sống xã hội.

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Văn Dương

chức vụ: Giám đốc công ty

Lĩnh vực tư vấn: Dân sự, Hình sự, Doanh nghiệp

Trình độ đào tạo: Thạc sỹ Luật, MBA

Số năm kinh nghiệm thực tế: 10 năm

Tổng số bài viết: 10.208 bài viết

Hành chính là gì? Hành chính tiếng Anh là gì? một số khái niệm về ngôn từ hành chính? Bản chất của thuật ngữ hành chính.

Quản lý tài chính trong các cơ quan hành chính nhà nước là gì? Đối tượng quản lý?

Phân cấp quản lý hành chính là gì? Phân cấp, phân quyền trong quản lý hành chính

Cơ quan hành chính nhà nước – chủ thể quản lý hành chính nhà nước quan trọng nhất. Quản lý hành chính nhà nước được thực hiện trước hết và chủ yếu bởi các bộ phận hành chính nhà nước.

cách thức và phương pháp quản lý hành chính nhà nước. hình thức quản lý hành chính nhà nước là những hình thức biểu hiện bên ngoài của vận hành chấp hành, điều hành.

Địa vị pháp lý là gì? Địa vị pháp lý của cơ quan quản lý hành chính nhà nước?

yêu cầu về điều hành công sở trong tiến trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn Hiện tại. Chương trình cải cách bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn xã hội chủ nghĩa.

Đổi mới điều hành công sở trong cải cách hành chính Hiện tại đang là một vấn đề thiết yếu và quan trọng.

nói đến pháp chế là đề cập đến sự triệt để tôn trọng pháp luật và thực hiện pháp luật của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội và công dân.

Nguyên tắc nhân dân lao động tham gia đông đảo vào quản lý hành chính nhà nước xuất phát từ bản chất của nhà nước ta là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Đăc điểm của chính sách thương mại quốc tế? Thực trạng chính sách thương mại quốc tế của Việt Nam? Cấu trúc của chính sách thương mại quốc tế?

Nghỉ việc quá 3 tháng có được hưởng bảo hiểm thất nghiệp? Không nhận trợ cấp thất nghiệp thì thời gian đóng có mất đi hay không? Khi nhận BHXH một lần có được nhận luôn trợ cấp thất nghiệp hay không?

Khái quát chung về nội dung của ngân sách nhà nước? Vai trò ngân sách nhà nước? Đặc điểm ngân sách nhà nước?

Tình nghĩa vợ chồng là gì? Đạo nghĩa vợ chồng theo đạo Phật? Điều cần làm của vợ chồng để có được hạnh phúc?

Điều kiện để hưởng bảo hiểm thất nghiệp? Hướng dẫn nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp? Hướng dẫn nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp qua tài khoản ATM?

Mua xe, điện thoại trả góp cần giấy tờ gì? Lãi suất mua trả góp? Trách nhiệm khi thanh toán các khoản trả góp? Có nên mua trả góp?

Giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế mức lương cá nhân là gì và sử dụng để làm gì? Mẫu giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân? Hướng dẫn soạn thảo giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế mức thu nhập cá nhân? Quy định về đăng ký mã số thuế cá nhân?

Văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc là gì và sử dụng để làm gì? Mẫu văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc mới nhất? Hướng dẫn soạn thảo văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc mới nhất? hồ sơ đăng ký người phụ thuộc Giảm trừ gia cảnh?

Quyền định đoạt về tài sản? Điều kiện định đoạt? Chủ thể có quyền định đoạt tài sản? Quyền định đoạt tài sản có bị hạn chế không? Người không phải chủ sở hữu có quyền định đoạt của cải/tài sản không?

Địa điểm mở thừa kế là gì? Quy định về địa điểm mở thừa kế và thời điểm mở thừa kế? Thời điểm mở thừa kế theo pháp luật dân sự? Quy định thời điểm mở thừa kế và thanh toán nghĩa vụ người chết để lại?

Khái niệm vật quyền là gì? Nội dung về vật quyền trong pháp luật Việt Nam?

Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Phân loại quan hệ pháp luật dân sự?

Ủy thác tư pháp quốc tế là gì? Quy định chung về ủy thác tư pháp? Nội dung của ủy thác tư pháp?

một vài quy định về hợp đồng tặng cho? Quy định của pháp luật về hợp đồng tặng cho có khó khăn?

Truất quyền thừa kế là gì? Truất quyền hưởng di sản theo Bộ luật dân sự? hồ sơ truất quyền thừa kế? Trường hợp người bị truất quyền thừa kế vẫn được hưởng di sản?

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì? Đặc điểm và các quy định về bồi thường ngoài hợp đồng? Trách nhiệm về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo Bộ luật dân sự 2015? Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng?

Quy định của pháp luật về đại diện cho thương nhân? Đặc điểm của việc đại diện cho thương nhân? Hợp đồng đại diện cho thương nhân? Chấm dứt quan hệ đại diện cho thương nhân?

Hợp đồng vô hiệu là gì? hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu? Xử lý hợp đồng vô hiệu?

Bảo đảm thi hành án là gì? Việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp Phong tỏa tài khoản? Bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp tạm giữ của cải/tài sản, hồ sơ? Bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, dùng và thay đổi ngay hiện trạng tài sản?

Thụ lý vụ án dân sự là gì? Điều kiện thụ lý vụ án dân sự?