Dịch mật được tiết ra từ gan, có màu vàng đến hơi xanh, có vị đắng và tính kiềm. Dịch mật được tiết ra khoảng 700 đến 800 ml mỗi ngày và được dự trữ bình thường trong túi mật. Đến bữa ăn, túi mật co bóp và chuyển dịch mật trong túi mật vào tá tràng.

Vai trò của dịch mật là tiêu hóa chất béo, giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu như A,D,E,K; kích thích tăng tiết và hoạt hóa dịch tụy, dịch ruột; tạo môi trường kiềm ở ruột, kích thích nhu động ruột, ức chế vận hành của vi khuẩn lên men thối.mặt khác, dịch mật còn giúp loại bỏ bilirubin – sản phẩm thoái hóa của Hemoglobin trong hồng cầu.

Ảnh minh họa

Bình thường môn vị (phần cuối dạ dày) là van một chiều không cho các chất từ tá tràng trào ngược lên dạ dày, nhưng vì một lý do nào đó van môn vị đóng không kín dẫn tới dịch mật trào ngược dạ dày rồi từ đó trào ngược lên thực quản nếu van tâm vị mở. Trào ngược dịch mật dạ dày nếu không điều trị có thể gây biến chứng trào ngược thực quản dạ dày,viêm loét và ung thư thực quản.

1. tác nhân của trào ngược dịch mật lên dạ dày

– Loét dạ dày tá tràng làm cơ môn vị yếu hơn bình thường; ứ đọng thức ăn lâu trong dạ dày cũng làm tăng áp lực dạ dày khiến cơ tâm vị và môn vị yếu .

– Các biến chứng sau phẫu thuật cắt dạ dày: sau các phẫu thuật về dạ dày như cắt bỏ một phần dạ dày hay cắt dạ dày để Giảm cân trong béo phì thì van môn vị hoạt động không ổn định gây ra nên hiện tượng đóng không khít

– Phẫu thuật túi mật: Người ta thấy có sự gia tăng trào ngược dịch mật ở những bệnh nhân đã cắt bỏ túi mật.

2. Triệu chứng và chẩn đoán

– Đau bụng thượng vị là triệu chứng hay gặp, đau tức hay từng cơn; cảm giác nóng rát cồn cào vùng ngực, bụng trên.

– Ợ nóng, đắng miệng.

– Nôn ra chất lỏng xanh vàng, đắng họng (đây là dấu hiệu quan trọng nhất gợi ý chẩn đoán trào ngược dịch mật)

– Ho khan khàn giọng do dịch mật trào lên thực quản

– Đầy bụng, chậm tiêu, Giảm cân

– Nội soi dạ dày tá tràng là biện pháp quan trọng để chẩn đoán trào ngược dịch mật.

3. Phòng bệnh

– Chia nhỏ bữa ăn, không ăn quá no

– Không nằm nghỉ, ngủ ngay sau bữa ăn, tốt nhất nằm sau bữa ăn 1 tiếng; Khi ngủ nằm đầu cao hơn chân khoảng 10 đến 15 cm.

– Tránh các thực phẩm giàu chất béo, giấm, hành tây, cà chua, cam quýt, socola, thực phẩm nhiều gia vị

– Không sử dụng bia rượu, đồ uống có gas, cà phê

– Không hút thuốc lá

– hạn chế cân

– Không thức khuya, tránh stress.

– Khi có các triệu chứng của trào ngược dịch mật lên dạ dày cần đến cơ sở y tế để khám và chữa bệnh.

CN. Vũ Văn Trình (t/h)