Liên quan đến vụ 2 người chết và 2 người bị ngộ độc sau khi uống rượu Công an tỉnh Thanh Hóa bước đầu nhận định nạn nhân tử vong do bị đầu độc bằng chất xyanua có trong rượu. 

Trước đó, vụ án đầu độc bằng loại hóa chất cuối năm 2019 từng gây phẫn nộ. Theo đó, Lại Thị Kiều Trang (sinh năm 1994, xã Vũ Quý, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình) đã bơm xyanua vào trà sữa với mục đích đầu độc người chị họ để “cướp” anh rể nhưng lại khiến chị Nguyễn Thị Hạnh (29 tuổi), nhân viên điều dưỡng Khoa nội 3, Bệnh viện Phổi tỉnh Thái Bình tử vong ngay sau đó uống phải cốc trà sữa này.

Vậy loại hóa chất này có tính chất như thế nào, hình thức tiếp xúc xyanua nào có thể gây chết người và những biến chứng nguy hiểm khác?

Xyanua là gì?

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, xyanua là một hóa chất hoạt động nhanh mạnh, có khả năng gây chết người dưới nhiều dạng hợp chất khác nhau.

Xyanua có thể là một loại khí không màu, chẳng hạn như hydro cyanide (HCN) hoặc xyanua clorua (CNCl), hoặc một dạng tinh thể như natri xyanua (NaCN) hoặc kali xyanua (KCN).

Xyanua được giải phóng từ các chất tự nhiên trong một số thực phẩm và thực vật như sắn, đậu lima và hạnh nhân. Hoặc chất này có trong hạt của các loại trái cây phổ biến, chẳng hạn như quả mơ, táo và đào.

Ngoài ra, xyanua có trong khói thuốc lá. Trong sản xuất, xyanua được sử dụng để sản xuất giấy, dệt may và nhựa. Khí xyanua còn được sử dụng để tiêu diệt sâu bệnh và sâu bọ.

Chất độc xyanua phát tác thế nào?

Mức độ ngộ độc gây ra bởi xyanua phụ thuộc vào lượng xyanua mà một người tiếp xúc, lộ trình tiếp xúc và thời gian mà một người tiếp xúc.

Hít thở khí xyanua gây hại nhất, nhưng nuốt xyanua cũng có thể gây độc. Uống xyanua còn được gọi là ngộ độc xyanua. Để tìm thấy ngộ độc xyanua ở một người có thể hơi khó khăn vì các triệu chứng của nó tương tự như một số triệu chứng khác của bệnh bình thường. Khi xyanua đi vào cơ thể của một người thì nó sẽ ngăn chặn các tế bào của cơ thể sử dụng oxy. Lúc đó các tế bào sẽ chết. Xyanua có hại cho tim và não hơn các cơ quan khác vì tim và não sử dụng rất nhiều oxy.

Khí xyanua nguy hiểm nhất ở những nơi kín, nơi khí sẽ bị giữ lại và xyanua bay hơi và phân tán nhanh chóng trong không gian mở, khiến nó ít gây hại ngoài trời.

Dấu hiệu và triệu chứng ngay lập tức tiếp xúc và biến chứng nguy hiểm của xyanua

Những người tiếp xúc với một lượng nhỏ xyanua bằng cách hít thở, hấp thụ qua da hoặc ăn thực phẩm có chứa nó có thể có một số hoặc tất cả các dấu hiệu và triệu chứng sau đây trong vài phút:

• Chóng mặt
• Đau đầu
• Buồn nôn và ói mửa
• Thở nhanh
• Nhịp tim nhanh
• Bồn chồn
• Yếu đuối

Tiếp xúc với một lượng lớn xyanua bằng bất kỳ tuyến đường nào cũng có thể gây ra những ảnh hưởng sức khỏe khác:

• Co giật
• Mất ý thức
• Huyết áp thấp
• Chấn thương phổi
• Suy hô hấp dẫn đến tử vong
• Nhịp tim chậm
• Ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe khi tiếp xúc với xyanua
• Những người sống sót sau ngộ độc xyanua nghiêm trọng có thể bị tổn thương tim, não và thần kinh.