Việc hiếu, hỷ là nét văn hóa đẹp của người Việt. Chung quy, đình đám được chia làm hai loại cơ bản sự hỷ là ăn mừng và sự hiếu là chia buồn. Nguyên cớ ban đầu của việc tổ chức hiếu, hỷ rất tốt đẹp. Người ta tổ chức các kiểu tiệc (lớn nhỏ khác nhéu, hình thức khác nhéu) để ăn mừng hay chia buồn về một sự kiện nào đó cùng với gia đình, bạn bè. Nếu chỉ dừng lại ở đây, đám đình hoàn toàn là một nét văn hóa đẹp. Mọi người được chia sẻ với nhéu niềm vui, nỗi buồn trong đời sống. Nhưng đáng nói là hiện nay, người ta đang quá lạm dụng việc tổ chức gây ra phiền hà tốn kém cho người mời và người được mời, làm mất đi ý nghĩa trang trọng của đình đám.

Phú quý sinh lễ nghĩa, đúng như ông bà ta đã dạy. Nói về sự hỷ, đã có rất thường xuyên biến tướng thiếu lành mạnh. Điểm sơ qua cũng có đến hàng chục loại đám như: Hỏi, cưới, tân gia, đầy tháng, thôi nôi, sinh nhật… và các kiểu khao như: lên chức, chuyển công tác, mua xe, mua điện thoại mới… thường xuyên người đã lợi dụng vị trí xã hội rồi tổ chức đình đám để trục lợi, chơi trội, khoe thanh thế gia đình và bản thân. Không một đám tiệc nào lại không lãng phí đồ ăn thức uống. Như thế, vô tình cả xã hội đang gây ra tội còn lớn hơn tham nhũng. Sâu xa hơn nó còn là biểu hiện của sự thiếu văn minh. Một chút so sánh để thấy: người phương Tây họ giàu có hơn ta rất thường xuyên nhưng không bao giờ họ tổ chức những đám tiệc cá nhân có hàng ngàn thực khách dự như ta. Họ luôn ăn hết thức ăn trên bàn tiệc vì cho rằng, làm như thế là tôn trọng những người đã sản xuất, chế biến ra thực phẩm. Nói cách khác, đó là ý thức tiết kiệm, là văn hóa, văn minh.

một trong số những tác nhân dẫn đến Việt Nam thuộc top ten các quốc gia dùng rượu bia cũng là do việc tổ chức việc hiếu hỷ, liên hoan tràn lan. Mỗi năm có gần 90 triệu dân Việt đã uống đến 3 tỷ lít bia và gần 300 triệu lít rượu. Việc hiếu hy chính là nơi chủ yếu giải quyết số rượu bia này. Theo ước tính, dân ta đã chi hàng tỷ đôla cho việc mua bia, rượu, chưa kể hệ lụy về thể trạng do dùng những đồ uống có cồn gây ra ra. Cũng không ai ngồi tính xem mỗi người, mỗi gia đình hằng năm đi hết bao nhiêu tiền đám? Nhưng chắc chắn là không nhỏ.

Đã đến lúc chúng ta nên thay đổi tư duy về việc tổ chức việc hiếu hỷ, nhằm tiết kiệm công sức và tiền bạc cho bản thân và xã hội. Chúng ta đã xây dựng nếp sống văn hóa ở khu dân cư trên toàn quốc, xây dựng nông thôn mới nhưng chẳng có mấy đám cưới tập thể và chiêu đãi tiệc ngọt, các đám tang còn kéo dài nhiều ngày. Nên chăng, cần phải tuyên truyền nhiều hơn nữa để mọi người nhận thức đầy đủ ý nghĩa của việc hiếu, hỷ và phải có quy định về việc tổ chức cho công chức, viên chức, đặc biệt là những người có chức quyền, có vị trí trong xã hội.

Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc phải bằng những hành động nhỏ nhất và là trách nhiệm của toàn dân. thay đổi ngay thói quen của một người đã khó, thay đổi tập quán, nếp nghĩ của xã hội lại càng không đơn giản. Nhưng thấy khó mà không làm thì e rằng, vấn đề này mãi không thể giải quyết và cả xã hội phải chịu thiệt thòi.

Vũ Văn Tuấn