Trong pháp luật tố tụng hình sự, cơ quan điều tra không còn là một khái niệm quá xa lạ. Cơ quan điều tra được hiểu là cơ quan có thẩm quyền điều tra và có những nhiệm vụ, quyền hạn nhất định trong quá trình tiến hành tố tụng nhằm tìm ra được sự thật khách quan tương đương phát hiện những hành vi phạm tội để từ đó có những biện pháp xử lý kịp thời, ngăn ngừa những hành vi gây ra nguy hiểm cho xã hội.

Căn cứ pháp lý:

– Bộ luật tố tụng hình sự 2015;

– Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015.

Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

1. cơ quan điều tra là gì?

Cơ quan điều tra là cơ quan tiến hành tố tụng được ghi nhận trong Bộ luật tố tụng hình sự. Cơ quan điều tra tham gia và có những nhiệm vụ ở các giai đoạn trong quá trình tiến hành tố tụng vai trò rất quan trọng trong quá trình tìm ra tội phạm. Theo đó cơ quan điều tra có nhiệm vụ áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật tố tụng hình sự quy định, tiến hành điều tra tất cả các tội phạm xảy ra theo thẩm quyền.

Hệ thống cơ quan điều tra được quy định tại Điều 4 Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015. chi tiết:

” Hệ thống Cơ quan điều tra

1. Cơ quan điều tra của Công an nhân dân.

2. Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân.

Xem thêm: Cơ quan điều tra trong quân đội nhân dân có khả năng điều tra các tội phạm do người ngoài quân đội thực hiện

3. Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.”

– Cơ quan điều tra của Công an nhân dân gồm:

+ Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an; Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan An ninh điều tra Công an cấp tỉnh).

+ Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an; Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh); Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp huyện)

– Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân gồm:

+ Cơ quan An ninh điều tra Bộ Quốc phòng; Cơ quan An ninh điều tra quân khu và tương đương.

+ Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng; Cơ quan điều tra hình sự quân khu và cũng như; Cơ quan điều tra hình sự khu vực.

– Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao

Xem thêm: Thẩm quyền điều tra vụ án hình sự theo quy định mới nhất

+  Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

+ Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương.

Cơ quan điều tra tên tiếng Anh là : “Investigation agency”.

✅ Mọi người cũng xem : giấy ford là gì

2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan điều tra:

Cơ quan điều tra trong khi thực hiện có các nhiệm vụ, quyền hạn như sau:

– Tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.

– Tiếp nhận hồ sơ vụ án do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số vận hành điều tra chuyển giao.

– Tiến hành điều tra các tội phạm, áp dụng mọi biện pháp do luật định để phát hiện, xác định tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội; lập hồ sơ, đề nghị truy tố.

– Tìm ra tác nhân, điều kiện phạm tội và bắt buộc các bộ phận, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn chặn.

Xem thêm: Thời hạn điều tra vụ án hình sự? Các trường hợp được gia hạn điều tra?

✅ Mọi người cũng xem : hộ lý bệnh viện là gì

3. Cơ quan nào có thẩm quyền điều tra các vụ án hình sự:

Căn cứ theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 và Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra các vụ án hình sự gồm có:

– Cơ quan điều tra của Công an nhân dân;

– Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao;

– Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân;

bên cạnh đó, còn có một vài cơ quan được giao có thẩm quyền điều tra vụ án hình sự như:

“Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một vài hoạt động điều tra gồm:

a) Các cơ quan của Bộ đội biên phòng;

b) Các cơ quan của Hải quan;

Xem thêm: Câu hỏi bán trắc nghiệm Luật tố tụng hình sự

c) Các cơ quan của Kiểm lâm;

d) Các cơ quan của lực lượng Cảnh sát biển;

đ) Các cơ quan của Kiểm ngư;

e) Các cơ quan của Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số vận hành điều tra;

g) Các cơ quan khác trong Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Các cơ quan cụ thể được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quy định tại khoản này được quy định tại Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự.” ( Điều 35 Luật tố tụng hình sự 2015)

Về bản chất đây không phải là các cơ quan điều tra, tuy nhiên tùy thuộc vào tính chất công việc, quản lý cũng như yêu cầu phát hiện, xử lý nhénh chóng, kịp thời những hành vi phạm tội nên những cơ quan này cũng được giao nhiệm vụ là cơ quan điều tra.

✅ Mọi người cũng xem : lý bạch được mệnh danh là gì

4. Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong hoạt động điều tra hình sự:

Căn cứ vào Điều 12 Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự

Xem thêm: Trưng cầu giám định là gì? Cơ quan điều tra trưng cầu giám định

Trong hoạt động điều tra hình sự, không chỉ cơ quan điều tra mà các cá nhân, tổ chức và cá nhân đều đặn phải có trách nhiệm chi tiết:

– Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ phát hiện, tố giác, báo tin về tội phạm, vụ việc phạm tội, kiến nghị khởi tố; có trách nhiệm thực hiện bắt buộc, quyết định và tạo điều kiện để Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số vận hành điều tra, người có thẩm quyền điều tra hình sự thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động điều tra hình sự.

– Cơ quan nhà nước có trách nhiệm thông báo ngay cho Cơ quan điều tra mọi hành vi phạm tội xảy ra trong cơ quan và trong lĩnh vực quản lý của mình; có quyền kiến nghị và gửi tài liệu có liên quan cho Cơ quan điều tra để xem xét khởi tố đối với người có hành vi phạm tội; thực hiện bắt buộc và tạo điều kiện để Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số vận hành điều tra, người có thẩm quyền điều tra hình sự thực hiện nhiệm vụ điều tra.

– Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một vài vận hành điều tra có trách nhiệm tiếp nhận, xem xét, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã kiến nghị, tố giác, báo tin về tội phạm và phải áp dụng các biện pháp rất cần thiết để bảo vệ người đã tố giác tội phạm.

Vấn đề trách nhiệm được đặt ra đối với cơ quan điều tra, các tổ chức, cá nhân trong hoạt động điều tra hình sự nhằm giúp nâng cao tinh thần trách nhiệm, kỷ cương trong công tác vận hành điều tra để tìm ra người phạm tội cũng như có những biện pháp cần thiết kịp thời để bảo vệ người đã tố giác tội phạm.

– Giám sát của cơ quan, tổ chức, đại biểu dân cử đối với hoạt động điều tra hình sự( Điều 13 Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự)

Quốc hội, các bộ phận của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận giám sát vận hành điều tra của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một vài hoạt động điều tra, người có thẩm quyền điều tra hình sự theo quy định của pháp luật.

Trong phạm vi trách nhiệm của mình, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một vài vận hành điều tra phải xem xét, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã yêu cầu, kiến nghị theo quy định của pháp luật.

Xem thêm: Viện kiểm sát có quyền hủy bỏ quyết định đình chỉ điều tra của cơ quan điều tra không

Trong vận hành điều tra hình sự không phải lúc nào cũng diễn ra một cách đơn giản vì đôi khi còn có những điều kiện, vướng mắc khó tránh khỏi những sai sót, bỏ lọt do đó trong luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự có quy định về việc giám sát của cơ quan, tổ chức, đại biểu dân cử đối với vận hành điều tra hình sự. Quy định góp phần làm cho quy trình điều tra hình sự của cơ quan điều tra Giảm tối đa được những vấn đề sai sót hoặc không đầy đủ trong quá trình điều tra của cơ quan điều tra. Điều này góp phần giúp cho vận hành điều tra nhénh chóng, hiệu quả, kịp thời, đầy đủ và chính xác.

– Những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điều tra của cơ quan điều tra hình sự( Điều 14 Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự)

Thứ nhất, làm sai lệch hồ sơ vụ án; truy cứu trách nhiệm hình sự người không có hành vi phạm tội; không truy cứu trách nhiệm hình sự người có hành vi phạm tội đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự; ra quyết liệt trái pháp luật; ép buộc người khác làm trái pháp luật; làm lộ bí mật điều tra vụ án; can thiệp trái pháp luật vào việc điều tra vụ án hình sự.

– Thứ hai, bức cung, dùng nhục hình và các hình thức tra tấn hoặc đối xử, trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo, hạ nhục con người hay bất kỳ hình thức nào khác xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Thứ ba, cản trở người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can thực hiện quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa, trợ giúp pháp lý; quyền khiếu nại, tố cáo; quyền được bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần và phục hồi danh dự.

Thứ tư, cản trở người bào chữa, người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện việc bào chữa, trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật.

Thứ năm, chống đối, cản trở hoặc tổ chức, lôi kéo, xúi giục, kích động, cưỡng bức người khác chống đối, cản trở hoạt động điều tra hình sự; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, của cải/tài sản của người thi hành công vụ trong điều tra hình sự.

Cơ quan điều tra các vụ án hình sự phải vận hành dựa trên các quy định, nguyên tắc của pháp luật, đảm bảo sự công khai, minh bạch, có sự phân công sắp xếp một cách thống nhất, không có sự chồng chéo hay sự không rõ ràng để đảm bảo hiệu quả trong công tác điều tra chặt chẽ, nhanh chóng, kịp thời, Giảm những sai sót, rủi ro không đáng có làm giảm đi hiệu quả của công tác điều tra.

Xem thêm: Hỏi về trường hợp vụ án không thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra?

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Văn Dương

cấp bậc: Giám đốc công ty

Lĩnh vực tư vấn: Dân sự, Hình sự, công ty

Trình độ đào tạo: Thạc sỹ Luật, MBA

Số năm kinh nghiệm thực tế: 10 năm

Tổng số bài viết: 10.208 bài viết

Cơ quan điều tra ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự? Khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án của cơ quan điều tra? Những ai là người có quyền khiếu nại? Thẩm quyền và thời hạn giải quyết khiếu nại quyết liệt không khởi tố vụ án hình sự?

Quy định về tổ chức bộ máy cơ quan an ninh điều tra? Thẩm quyền điều tra của cơ quan an ninh điều tra từng cấp?

Quy định về tổ chức bộ máy của cơ quan cảnh sát điều tra?

Nhiệm vụ của cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương? Quyền hạn của Cơ quan Điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương?

Nhiệm vụ của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao? Quyền hạn của Cơ quan Điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao?

Điều tra viên Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh? Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh?

Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh? Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh?

Nguyên tắc tổ chức điều tra hình sự, tổ chức của cơ quan điều tra? Chức năng của cơ quan điều tra? Tuân thù pháp luật trong hoạt động Điều tra?

Quy định về hệ thống cơ quan điều tra hình sự tại Việt Nam? Trách nhiệm của cơ quan điều tra trong vận hành Điều tra hình sự?

Cơ quan Điều tra hình sự khu vực là gì? Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan Điều tra hình sự khu vực?

Khái quát chung về nội dung của ngân sách nhà nước? Vai trò ngân sách nhà nước? Đặc điểm ngân sách nhà nước?

Tình nghĩa vợ chồng là gì? Đạo nghĩa vợ chồng theo đạo Phật? Điều cần làm của vợ chồng để có được hạnh phúc?

Điều kiện để hưởng bảo hiểm thất nghiệp? Hướng dẫn nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp? Hướng dẫn nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp qua tài khoản ATM?

Mua xe, điện thoại trả góp cần hồ sơ gì? Lãi suất mua trả góp? Trách nhiệm khi thanh toán các khoản trả góp? Có nên mua trả góp?

Giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế mức lương cá nhân là gì và sử dụng để làm gì? Mẫu giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân? Hướng dẫn soạn thảo giấy ủy quyền đăng ký mã số thuế thu nhập cá nhân? Quy định về đăng ký mã số thuế cá nhân?

Văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc là gì và dùng để làm gì? Mẫu văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc mới nhất? Hướng dẫn soạn thảo văn bản giấy ủy quyền đăng ký người phụ thuộc mới nhất? Thủ tục đăng ký người phụ thuộc hạn chế trừ gia cảnh?

Quyền định đoạt về tài sản? Điều kiện định đoạt? Chủ thể có quyền định đoạt tài sản? Quyền định đoạt của cải/tài sản có bị Giảm không? Người không phải chủ sở hữu có quyền định đoạt của cải/tài sản không?

Địa điểm mở thừa kế là gì? Quy định về địa điểm mở thừa kế và thời điểm mở thừa kế? Thời điểm mở thừa kế theo pháp luật dân sự? Quy định thời điểm mở thừa kế và thanh toán nghĩa vụ người chết để lại?

Khái niệm vật quyền là gì? Nội dung về vật quyền trong pháp luật Việt Nam?

Quan hệ pháp luật dân sự là gì? Phân loại quan hệ pháp luật dân sự?

Ủy thác tư pháp quốc tế là gì? Quy định chung về ủy thác tư pháp? Nội dung của ủy thác tư pháp?

một số quy định về hợp đồng tặng cho? Quy định của pháp luật về hợp đồng tặng cho có điều kiện?

Truất quyền thừa kế là gì? Truất quyền hưởng di sản theo Bộ luật dân sự? hồ sơ truất quyền thừa kế? Trường hợp người bị truất quyền thừa kế vẫn được hưởng di sản?

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì? Đặc điểm và các quy định về bồi thường ngoài hợp đồng? Trách nhiệm về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo Bộ luật dân sự 2015? Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng?

Quy định của pháp luật về đại diện cho thương nhân? Đặc điểm của việc đại diện cho thương nhân? Hợp đồng đại diện cho thương nhân? Chấm dứt quan hệ đại diện cho thương nhân?

Hợp đồng vô hiệu là gì? hệ lụy pháp lý của hợp đồng vô hiệu? Xử lý hợp đồng vô hiệu?

Bảo đảm thi hành án là gì? Việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp Phong tỏa tài khoản? Bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp tạm giữ của cải/tài sản, giấy tờ? Bảo đảm quyền và lợi ích hợp của đương sự bằng biện pháp tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng và thay đổi hiện trạng tài sản?

Thụ lý vụ án dân sự là gì? Điều kiện thụ lý vụ án dân sự?

Khái niệm hòa giải viên là gì? Tiêu chuẩn hòa giải viên cơ sở? Về tổ hòa giải trong hòa giải ở cơ sở? Trình tự bổ nhiệm hòa giải viên lao động? Tiêu chuẩn làm hòa giải viên lao động và miễn nhiệm hòa giải viên lao động?

Nghĩa vụ dân sự là gì? Căn cứ sinh ra nghĩa vụ? Đối tượng của nghĩa vụ? Nguyên tắc thực hiện nghĩa vụ?